Lekovi

Hemioterapija je način lečenja karcinoma u kojem se primenjuju lekovi koji uništavaju maligne ćelije.

Deluje na taj način što zaustavlja ili usporava rast tumorskih ćelija, koje se razmnožavaju veoma brzo. Hemioterapije se može koristiti za lečenje karcinoma ili ublažavanja simptoma redukcijom tumorske mase.

U hemioterapiji se najčešće primenuje više različitih lekova, u određenim vremenskim razmacima (ciklusima) kako bi se omogućio oporavak zdravih ćelija. Dužina lečenja zavisi od vrste i stadijuma bolesti, i najčešće traje tri do šest meseci.

Hemioterapija se najčešće prima putem infuzije ili u obliku tableta. Infuzije se primenjuju u bolnici, a tablete se uzimaju kod kuće.

U periodu primanja ovih lekova mogu se javiti neželjeni efekti (gubitak kose, proliv, mučnina i povraćanje, osip, poremećaji krvi, zamor i malaksalost).

Odluku o primeni hemioterapije donosi lekarski konzilijum, uz saglasnost pacijenta.

Poznavanje biologije i načina funkcionisanja malignih ćelija omogućava ciljano delovanje lekova na ključna mesta u procesu rasta, razvoja i širenja tumora. Primenom biološka terapije moguće je uticati na normalizaciju ili modifikaciju molekularnih procesa u tumorskom tkivu.

Biološka terapija je relativno novi pristup lečenju malignih bolesti i podrazumeva primenu monoklonskih antitela ili tzv. malih molekula. Monoklonska antitela su veliki molekuli koji svoje dejstvo ispoljavaju na površini maligne ćelije, dok tzv. mali molekuli ulaze u nju.

Biološka terapija naziva se još i ciljanom terapijom jer ciljano uništava maligne ćelije, bez negativnog uticaja na zdrave. Stoga primena bioloških lekova nije povezana s nuspojavama karakterističnim za primenu hemioterapije (gubitak kose, mučnina i povraćanje, smanjenje broja belih krvnih zrnaca).

Neke tumorske ćelije na svojoj površini imaju izražene antigene na koje se može ciljano delovati monoklonskim antitelima. Vezivanjem monoklonskih antitela za molekule koji se specifično nalaze na površini maligne ćelije aktivira se imunski sistem koji uništava tumorske ćelije.

Male molekule zbog svoje veličine ulaze direktno u tumorsku ćeliju gde utiču na procese rasta tumora i ometaju njegovo širenje na udaljena mesta (metastaziranje).

Postoje i monoklonska antitela koja ciljano uništavaju tumor delujući na proces stvaranja krvnih sudova.

Sa boljim shvatanjem biologije karcinoma, ali i sa boljim poznavanjem imunog sistema, razvijena je kancer imunoterapija. Ovi lekovi deluju tako što pomažu imunom sistemu da prepozna i napadne ćelije karcinoma.

Imuni sistem ljudskog organizma je podešen tako da prepoznaje strane ćelije. Te ćelije mogu biti bakterije, virusi, ali i maligne ćelije tumora. Međutim, usled kompleksne regulacije imunog sistema ove ćelije nekad mogu da prođu neopaženo našim imunim ćelijama i na taj način se nakon nastanka razmnožavaju i formiraju maligni tumor i metastaze. Poslednjih 10 godina su objavljeni rezultati mnogobrojnih istraživanja-kako da usmerimo naša bela krvna zrnca, pre svega podvrstu belih krvnih zrnaca, T-limfocite, da pronalaze i uništavaju maligne ćelije.

Različite imunoterapije različito deluju – jedna pomaže imunom sistemu da zaobiđe prepreke koje ćelije karcinoma postavljaju, dok druga vrsta stimuliše imuni odgovor.

Imuna biologija mikrookruženja karcinoma veoma je kompleksna, ali sa dobrim poznavanjem redosleda dešavanja, naučnici i lekari mogu prilagoditi imunoterapiju svakom onkološkom pacijentu ponaosob.

Suportivna terapija predstavlja još jednu dimenziju načina lečenja malignih bolesti. Ciljevi suportivne terapije su da olakša bolesniku tretman lečenja:

da smanji i ukloni bol

omogući kontrolu neželjenih dejstava lekova (mučnina i povraćanje, neutropenija…)

poboljša opšte stanje pacijenta

smanji osećaj umora...

Primena suportivne terapije je od podjednakog značaja i za bolesnike kod kojih je tek otkrivena maligna bolest i za one koji se već dugo leče.